Waar wij meestal aan voorbijgaan, als we het hebben over het Forum Romanum, is dat het daar eigenlijk om twee soorten fora gaat: het Forum Romanum uit de tijd van de Romeinse Republiek enerzijds en een aantal Keizerlijke fora anderzijds. Aan de Noordkant van de huidige Via dei Fori Imperiali liggen de Keizerlijke fora (vandaar de naam van de weg), aan de zuidkant, tussen het Capitool en het Colosseum, het forum van Caesar (die zich wel gedroeg als keizer, maar niet meer dan consul, laatstelijk “dictator” van de Republiek was) en het Forum Romanum.
De brede Via dei Fori Imperiali is nog imposanter dan vroeger nu die, ongetwijfeld tot woede van veel Romeinen, sinds enige jaren autovrij is. De fora waren vroeger grasovergroeide woestenijen met ongeordende brokken marmer en halve pilaren, maar er zijn nu mooie wandelpaden langs en overheen gemaakt en de zaak is netjes aangeharkt.
Het kost nogal wat verbeeldingskracht om iets moois te zien in de fora, ze zijn daarom bepaald niet “jedermans Sache”. Wat wel heel erg de moeite waard is, is een bezoek aan het museum: Mercati di Traiano / Museo dei Fori Imperiali. De Markthallen zijn prachtig gerestaureerd en met de bekende verfijnde Italiaanse smaak tot museum ingericht. Vanaf de bordessen van het museum heb je ook een mooi uitzicht op Rome. Ingang achterlangs, in de Via IV Novembre.
Zeer aan bevelen is een bezoek aan de Domus Aurea van Nero. Hitler had zijn plannen met de Welthauptstadt Germania, Erdogan schijnt een pompeus paleis voor zichzelf te hebben laten bouwen en Trump heeft de Trump Tower in hartje New York, maar Nero spande qua grootsheidswaan wel de kroon. Na de grote brand in Rome in 64 (na Chr.), waarvan is gezegd dat Nero die had laten aansteken om plaats te maken voor de uitvoering van zijn bouwplannen, heeft hij ten NO van het huidige Colosseum een enorm paleis inclusief tuinen en vijvers laten bouwen. Nero was trouwens geen fijne jongen, liet onder andere zijn eigen moeder vermoorden, maar wel een enorme kunstliefhebber. Na zijn dood werd het complex ingegraven om plaats te maken voor o.a. het Colosseum. Doordat zijn paleis is ingegraven is veel behouden gebleven, vergelijk het met Pompei.
Sinds kort kun je het onderaardse complex bezoeken. Het is indrukwekkend wat hier in jaren van noeste arbeid aan uitgravingen en verstevigingen is gepresteerd.
De eerste zorg tot dusverre was om het doorsijpelen van water vanaf de Monte Oppio te stoppen: door het vocht is het bouwsel poreus geworden en laten de versieringen los van de wanden, ze verwateren letterlijk. In het park zijn bomen gekapt en is inmiddels een uitgebreid drainagesysteem aangelegd. Pas nu kan men aan de eigenlijke restauratie van de fresco’s beginnen.
Er zijn rondleidingen (alleen in het weekend, en maar enkele in het Engels), daar moet je je van tevoren via een website voor opgeven; doe dat alvast thuis want je moet vouchers uitprinten. Onderdeel van de rondleiding is een zonder meer spectaculaire AR-show. “Augmented reality of AR is een live, direct of indirect beeld van de werkelijkheid waaraan elementen worden toegevoegd door een computer. Deze elementen bevatten meestal sensordata of extra informatie over de omgeving. Met behulp van objectherkenning kan deze toegevoegde informatie op een intuïtieve manier worden weergegeven en kan de gebruiker er ook interactief mee omgaan. De technologie probeert ervoor te zorgen dat de gebruiker een beter begrip van de (vroegere) werkelijkheid krijgt “.
Een paar keer tussen de Nero-tijd en nu zijn nieuwsgierige mensen door gaten afgedaald in de grotten. Dat gebeurde ook in de 16e eeuw door kunstenaars, die zich lieten inspireren door de decoraties, met veelkleurige achtergronden en fantasiewezens en vogels. Er ontstond een nieuwe stijl, die van de “grotesken”, een Renaissance-stijl die dus minder origineel is dan het lijkt.